Gra o Budżet została zainspirowana amerykańską Budget Games, która od 2011 roku pomaga mieszkańcom i władzom San Jose w prowadzeniu dyskusji na temat budżetu miasta. W przygotowanie polskiej wersji gry zaangażowany był prof. Alan Tomkins, dyrektor Public Policy Center działającego przy University of Nebraska oraz doświadczeni na tym polu partnerzy: Citizens Foundation z Islandii oraz Związek Miast Polskich. Gra powstała w ramach projektu Gra o Budżet. Aktywizacja obywateli Lublina w zakresie budżetu partycypacyjnego, realizowanego w ramach programu Obywatele dla Demokracji finansowanego ze środków EOG.
Gra toczy się równolegle przy 8-10 stołach – przy każdym pracuje 10 osób. Grupy mają jednomyślnie podjąć decyzje na temat wyboru miejskich inwestycji lub usług społeczny. Każdy uczestnik dysponuje pewną kwotą (wyrażoną w specjalnej walucie opracowanej na użytek gry), ale niewystarczająco dużą, by samodzielnie sfinansować preferowane projekty. Gracze muszą zatem współpracować, by dojść do wspólnych rozwiązań. Każdy zespół tworzy własny ranking propozycji. Ale ostateczny wybór zależy od wskazań wszystkich stolików. Gra uczy więc nie tylko współpracy wewnątrzgrupowej, ale też pomaga zrozumieć, że decyzje w sprawach publicznych są wypadkową potrzeb różnych grup, a znalezienie optymalnego rozwiązania jest czasochłonne i wymaga elastyczności. Jeśli gracze nie będą potrafili porozumieć się, nie uda im się zrealizować ważnych dla nich projektów. Podstawową zasadą Gry o Budżet jest równorzędność wszystkich stron dyskusji.
Każda rozgrywka realizowana jest przez dwójkę prowadzących, a pracę grup przy stolikach wspierają moderatorzy. W trakcie gry do dyspozycji uczestników są również przedstawiciele miejskich instytucji jako eksperci w swoich dziedzinach (np. policja, komunikacja zbiorowa, sprawy podległe poszczególnym wydziałom Urzędu Miasta). Obecność ekspertów pomaga w lepszym zrozumieniu mechanizmów budżetowych i ograniczeń związanych z zarządzaniem skomplikowanym organizmem miejskim.
Gra stwarza bezpieczne środowisko, w którym można popełniać błędy bez ponoszenia ich konsekwencji. Ze względu na swój interaktywny, angażujący charakter rozgrywka jest postrzegana jako coś, co dzieje się naprawdę. Dzięki temu gracze przyswajają więcej informacji, uczą się szybciej i wypracowują zdolność do intuicyjnego podejmowania trafnych decyzji. Ale Gra o Budżet to nie tylko fascynująca symulacja o dużym potencjale edukacyjnym – to również pełne emocji interakcje międzyludzkie.
Po grze nawet sceptycznie nastawieni obywatele zaczynają rozumieć, że mają prawo do głosu w sprawach budżetu miejskiego i powinni z niego korzystać, ale oznacza to też współodpowiedzialność za finanse miasta. Władze przekonują się, że zaangażowanie mieszkańców prowadzi do rozsądnych rozwiązań. W San Jose 80% rekomendacji zrealizowano w “prawdziwym” budżecie.
Gra o Budżet, po odpowiednich modyfikacjach, może być przeprowadzona w każdym polskim mieście. Do jej przeprowadzenia potrzebna jest sala z możliwością swobodnego umieszczenia 10 stołów i 100 krzeseł w taki sposób, aby wszyscy uczestnicy mieli kontakt wzrokowy z prowadzącymi. Sala powinna być dostępna dla osób niepełnosprawnych. Niezbędne jest nagłośnienie z mikrofonem oraz projektor z ekranem. Rozgrywka zajmuje od 2 do 3 godzin. Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu.